Ülkemizde ilk vakanın görüldüğü mart ayından beri pandemi şartlarında ihracat, üretim ve istihdam odaklı çalışmalarını sürdüren, yatırımların kesintiye uğramaması ve çarkların dönmesi için uğraş veren iş dünyası da, tüm insanlık gibi 2021’den umutlu.
Her anlamda dünyayı büyük bir dönüşüm ve değişime zorlayan pandemi, küresel ekonomide uzun yıllardır görülmeyen ciddi bir daralmaya yol açtı. Her şartta üretmeye odaklı iş dünyası da, 2020’de önemli bir sınavdan geçti. Ülkemizin özellikle 3. Çeyrekteki büyüme rakamlarının motivasyonu ve aşının uygulanmaya başlamasıyla virüsün yayılım hızını kesileceği ümidi hepimizin 2021’den umutlu olmasını sağlıyor.
Bursa iş dünyası temsilcileri de pandeminin hızının yavaşlamasıyla 2021 yılında toparlanmanın başlayacağını ve özellikle yılın ikinci yarısından itibaren iyimser bir tablonun görüleceğini düşünüyorlar.
Bursa iş dünyasının aıklamaları şu şekilde:
BALKANTÜRKSİAD YK Başkanı Berat TUNAKAN
Hepimizin şu an uyum sağladığı ancak 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana dünyanın karşılaştığı belki de en büyük kriz olan bir pandemi ile yoğun mücadele içerisindeyiz. Tüm dünya ekonomileri ve sağlık sistemlerinin ne kadar kırılgan olduğunu gördük. Ülke olarak biz, virüsün ilk görüldüğü mart ayından bu yana alınan ve uygulanan önlemlerle diğer ülkelerden pozitif ayrıldığımızı söyleyebilirim. Bizler de BALKANTÜRKSİAD olarak bu süreçte üye ilişkilerimizi geliştirmeye devam etmek ve ticari faaliyetlerimizi aksatmamak adına online toplantılarımıza devam ettik.
2021 yılından elbette umutluyuz. Özellikle aşı haberlerini etkisiyle virüsün bulaş hızının kesilmesi ve normalleşmeye dönme hepimizin ortak umudu. İnşallah 2021 yılı bu umutlarımızın gerçekleştiği ve sağlıkla birlikte huzur ve mutluluğun yaşandığı bir yıl olur.
B BATISİAD YK Başkanı Ahmet ER
2020 yılı insanlığın tüm dünyada en temel faaliyetlerinin bile kısıtlandığı bir yıl olarak kayıtlara geçti. Covid-19 salgınının sırayla tüm ülkelere sıçraması sebebiyle de dünya ticareti büyük bir sarsıntıya uğradı. Mart ayında Türkiye’de de yayılmaya başlayan ve Nisan ayında zirveye çıkan COVID-19 salgınında iş dünyası özellikle ikinci çeyrekten itibaren zorlu bir sürece girdi. Biz de BATISİAD olarak sık sık üyelerimizin nabzını yoklayarak koordinasyonu devam ettirdik. Daha sonra yaz aylarındaki normalleşme iş dünyasının bir nebze nefes almasını sağladı. Cumhurbaşkanlığı tarafından alınan tedbir kararları sayesinde hem tüketiciler hem de üreticiler bu dönemi büyük zararlara uğramadan atlattılar. Ekonomik veriler de Türkiye ekonomisinin 2020’de ayakta kalabilen sayılı ülkelerden olduğunu gösteriyor. 2020’de ihracat %5,6 artarak 17 milyar 333 milyon dolar olarak gerçekleşmiş ve dış ticaret hacmi ise %7,2 artarak 37 milyar 62 milyon dolara yükselmiştir.
2020 sona ererken iş dünyası, pandeminin etkilerinin zayıfladığı ve ticaret faaliyetlerinin kolaylaştığı bir 2021 yılı bekliyor. Sayın Cumhurbaşkanımızın aldığı tedbirler ve son dönemde dünya çapında hızlanan aşı çalışmaları sayesinde tamamen normalleşme uzak görünmüyor. BATISİAD olarak bu gelişmelerle birlikte 2021 yılında hem Türkiye ekonomisinin büyüme göstereceğine hem de ihracat rakamlarımızın yükselmeye devam edeceğine inanmaktayız.
BEKSİAD YK Başkanı Ömer YILDIZ
2020 yılı bizim beklemediğimiz gelişmelerin yaşanması sebebiyle istediğimiz yönde gelişen bir yıl olmadı. Devam eden pandemi süreci her sektörde olduğu gibi bizim de planlarımızın değişmesine neden oldu. 2020’ye gerçekten çok coşkulu başladık, yeni yönetimimizle Bursa’daki Bebe çocuk konfeksiyonunun çatı kuruluşu BEKSİAD için hedeflerine doğru emin adımlarla giden bir dönemdeydik. 2020 yılı birçok belirsizlikleri ve yenilikleri de beraberinde getiren bir yıl olma özelliği taşıyor. Ziyaretlerimizi, toplantılarımızı sanal ortama taşıdık. Teknolojiyle daha fazla iç içe geçtiğimiz bir süreçten söz edebiliriz. 2021 yılı için öncelikli beklentimiz elbette Covid-19’un bitmesi ve normal hayatımıza dönerek daha fazla üretmektir. Kendimize ve şehrimize inancımız tamdır. İnşallah gelecek yılımızda pandemi etkilerini sektör olarak daha fazla çalışarak en az kayıpla atlatacağımız bir yıl olması temennisi içerisindeyim.
Bursa OSB YK Başkanı Hüseyin DURMAZ
Sağlığın ne kadar önemli olduğunu elbette biliyorduk ama pandemi sürece bize bu konuyu bir kez daha hatırlattı.
Çin’de başlayıp bütün dünyayı saran yeni tip koronavirüs bütün dünyada günlük yaşamımızı etkiledi, üretimde duraklamalardan tedarik zincirinde aksamalara, evde çalışmadan toplantıları online yapmaya kadar pek çok yenilik ile tanıştık.
Ülkemizde de doğru ve zamanında alınan kararlarla bu süreci olabildiğince en az hasarla atlatıyoruz diyebilirim. Ama can kayıpları elbette hepimizi üzüyor. Onun için önümüzdeki dönemde de maske kullanımı gerekliliğini, mesafeye dikkat edilmesi hususunu ve hijyen kurallarına uyulması konusunu bir kez daha hatırlatıyorum. Ve artık aşı ile birlikte Covid-19 salgınının bir an evvel sona ermesini bekliyoruz.
Bu dönemde bizler de Bursa OSB Yönetimi olarak çalışmalarımıza aralıksız devam ettik, pandemide bile durmadık. Bilhassa bölgemizdeki fabrikalarımızın üretimlerine aralıksız devam edebilmesi için sürekli olarak yaptığımız bilgilendirmelerin yanı sıra, değerli sanayicilerimizden gelen talepleri ilgili makamlara iletmek suretiyle yaşanabilecek sıkıntılara karşı önceden hareket ederek proaktif olmaya çalıştık.
Nitekim bunun sonucu bölgemizdeki üretimin devam etiğine ilişkin önemli bir gösterge durumunda olan elektrik, su ve doğalgaz tüketimleri kısıtlamaların sona erdiği haziran ayından itibaren pandemi öncesi seviyelerine geri geldi.
Zor bir sene olan 2020 yılını tamamladığımız bu günlerde sıkıntıların da geride kalmış olması ümidiyle, 2021 yılının işlerinizde başarılar, hanelerinize bereket getirmesini diliyorum.
GESİAD YK Başkanı Murat KAYA
2020 yılı, güzel başlayıp böyle gitmesini ümit ettiğimiz fakat gerek pandemi gerekse de pandemiyle birlikte tüm dünyanın etkilendiği bir ekonomik kriz nedeniyle güzel gidemeyen ve tüm insanlığın mutsuzluk kostümüne bürünmesine sebep olan bir yıl oldu.
Tabi ki yeni yılda hepimizde ümit ve beklenti var. Piabet 2021 yılının her şeyden önce sağlık ve mutlulukla birlikte birbirimize bağlanıp kenetlendiğimiz, ekonomik açıdan da müreffeh bir seviyeye ulaştığımız bir yıl olmasını diliyorum. Bunun için bizlerin üzerine ne görev düşüyorsa yapmaya hazırız. Yerelden genele herkesin bir araya gelip ülkemiz için ortak bir yol bulacağı bir yıl diliyorum. Çünkü hepimiz aynı geminin içerisindeyiz ve bunu ancak el birliği atlatabiliriz. Gelecek nesillere daha iyi günlerde bir dünya ve ülke bırakmak istiyorsak bunu yapmalıyız.
İMSİAD YK Başkanı Mustafa ANDIÇ
2020 yılı başında toparlanma sürecine girmesini beklediğimiz inşaat sektörü, mart ayı ile birlikte pandemi gölgesinde tekrar olumsuz bir döneme girdi. Sonrasında hükümetimizin almış olduğu tedbirler ile kısa süreli ivmelenme yakalayan sektörümüz, pandemi sürecinde tedarik zincirinin de bozulması, sokağa çıkma kısıtlamalarında taşeronların verimli çalışamaması ve de malzeme fiyatlarına gelen yüksek zamlar nedeniyle zor bir yılı geride bıraktı. Bütün bu olumsuzluklara rağmen, Türkiye çapında 2020 yılını Kasım ayı dâhil 1.393.335 adet satış gerçekleşmiştir. Bunun 558.706’sı ipotekli, 834.629’u diğer satışlar; 432.842’si birinci, 960.493’ü ikinci el konut satışıdır. Bursa’ya baktığımızdaysa, yine 2020 yılını Kasım ayı dâhil, 51.688 adet satış gerçekleşmiştir. Bunun 22.864’ü ipotekli, 28.824’ü diğer satışlar; 17.369’u birinci el, 34.319’u ikinci el konut satışıdır. Görüldüğü üzere, 1.500.000 civarı konut satışı ile kapanmak üzere olan 2020 yılı konut sektörünü değerlendirirken, bu satışların ancak 1/3’ünün sıfır gayrimenkullerin satışı olduğunu görmeliyiz. Ülkemizde de Bursamızda da, ikinci el satışlar neredeyse birinci el satışların iki katı seviyesindedir. 2020 yılında ikinci el gayrimenkul satışlarında kullandırılan avantajlı krediler, ekonomiye can vermek bir yana, dövize kayma aracı olmuştur. O nedenle ikinci elde konut kredilerinin teşvik edici oranlarda kullanımı yabancı para birimlerine yaramış, inşaat sektöründe yeni yatırımların, istihdamın istenilen oranda gelişememesine neden olmuştur. Dolayısıyla 2021 yılında yeni yatırımların, istihdamın desteklenmesinde etkisi olmayan ikinci el satışların değil, sıfır gayrimenkul satışlarında destekleyici teşvik ve önlemlerin hayata geçirilmesini önemli görüyoruz.
Yüksek üretim maliyetleri, yüksek faiz ve pandemi koşulları gölgesinde girdiğimiz 2021 yılının seyrini öncelikle pandeminin ve bununla bağlantılı olarak da aşının seyri belirleyecek. Yine 2018 döviz dalgalanmasından bu yana, yeni yatırımlarda yaşanan azalmanın 2020 yılındaki maliyet artışlarıyla birleşmesi nedeniyle, 2021 yılında gayrimenkul fiyatlarında artış kaçınılmazdır.
Kayapa OSB YK Başkanı Yalçın TOY
2020 yılında pandemiye rağmen sanayi hız kesmedi, benim görüşüm bu. Sanayi hız kesmedi ama esnaf zor durumda tabi. Sanayi olarak hız kesmedik, beklentilerimiz daha fazla. 2019’a göre 2020 yılında biraz ciro kaybı olsa da pandeminin büyüklüğüyle aynı orantıda değil. Ekonomi biraz daha hareketli sanayi kesimi için konuşuyorum tabi. Küçük esnaf zor durumda. 2021 küresel ekonomide biraz beklentiden pandeminin etkisiyle düşük olsa da 2021 yılı için aşının bulunması biraz daha umut verici. Covid-19 belasından kurtulacağız, eski günlere döneceğiz diye düşünüyorum.
KSİAD YK Başkanı Ali GÜLER
2020 yılı, bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de bilhassa hizmetler sektörü başta olmak üzere belli iş alanlarında olumsuzluklara sebep oldu. Ancak imalat sanayi sektöründe çarklar dönmeye devam etti. Bu dönemde gerek üretime devam etmek, gerek işçi çıkartmamak suretiyle, gerekse ihracatımızı aksatmamak gayretiyle ekonomik faaliyetlerimizi sürdürerek ekonomiye katkı sağlamaya çalıştık. Bu dönemde sanayici bahane üretmedi. Bunlar sanayici sorumluluğuyla hareket etmiş olmamızdır.
2021 yılı için daha umutlu ve ümitliyiz. Üretim gücüne sahibiz ve bunu kullanıyoruz. Biz işimizi kaliteli ve termin sadakatiyle yaptığımız sürece 2021’in 2020’den daha kötü olacağını düşünmüyorum. Ancak küçük esnaf için durum biraz daha farklı olabilir. Örneğin mahalle bakkalları, berberler gibi kesimlerin yaşatılması için bir şeyler yapılmalı.
NİLSİAD YK Başkanı Yalçın ARAS
2020 yılı tarihlere konu olabilecek ve unutulmayacak kadar çok zor bir yıldı. Hiç aklımıza gelmeyecek kavramları öğrendik ve bütün insanlığı tehdit eden bir pandemi yaşadık. Bu bize birlikte yaşamayı, paylaşmayı ve barışı getirsin ve bütün dünya birlik olarak nefes aldığımız, beslendiğimiz ve yaşadığımız doğaya da saygılı olmayı daha da çok özümseyelim dileklerimdir. 2021 yılının bütün insanlığa hayırlı ve uğurlu olmasını diliyorum.
NOSAB YK Başkanı Erol GÜLMEZ
Ardımızda bıraktığımız yıl işimiz, ailemiz, yaşamımız için çok zor bir yıl oldu. Tüm alışkanlıklarımızı bir anda değiştirebileceğimizi gördüğümüz, yeni süreçlere adapte olmanın güçlüğünü yaşadığımız bu süreçte sağlığımızın önemini bir kez daha kavramış olduk. Zor günler önümüzdeki yıl da devam edecek gibi gözüküyor, umarım kısa zamanda pandeminin yarattığı olumsuzlukları atlatırız. 2021'in tüm sevdiklerimize sağlık ve başarı getirmesini; başta ülkemiz olmak üzere tüm dünyaya hayırlı olmasını diliyorum.
TÜMSİAD Bursa Şube YK Başkanı Mustafa Kemal ŞERBETÇİOĞLU
Tüm dünyada 2020 yılı doğal afetler, Covid-19 ve sebep olduğu sosyal ekonomik sıkıntılarla anılan bir yıl olarak tarihe geçti. Güçlü sağlık sistemimiz, devasa şehir hastanelerimiz, yoğun bakım yatak kapasitemiz, sağlık çalışanlarımızın samimi gayretleri ve hükümetimizin aldığı ivedi tedbirler, iş dünyasına ve toplumun değişik kesimlerine yönelik desteklemeler sayesinde bu süreçte en az etkilenen ülkelerden biri olduk.
2021 yılında aşılamanın da başlamasıyla hızla normal hayata geri döneceğimize, millet devlet dayanışması ile yeniden üretim, istihdam ihracat ve turizm geliri hedeflerimizi gerçekleştirerek yolumuza emin adımlarla devam edeceğimize inanıyorum. 2021 yılında aziz milletimize sağlık, mutluluk ve esenlikler diliyorum.